حدود ۴۰۰ دیپلمات روسی که گفته میشود ماموران مخفی سرویس مخفی هستند، در هفتههای اخیر در اروپا “افراد نامطلوب” اعلام شدهاند و مجبور به بازگشت به روسیه شدهاند. .در میان آنها ۴۰ روسی بودند که در سفارت در برلین و سرکنسولگریها در آلمان کار میکردند. آنالنا بائربوک، وزیر امور خارجه فدرال در پایان ماه اپریل گفت: «۴۰ عضو هیئتهای روسیه در آلمان که ما آنها را اخراج کردیم، در طول اقامت خود در آلمان یک روز را در خدمات دیپلماتیک سپری نکردند». ماموران سرویس مخفی “سالها و به طور سیستماتیک علیه آزادی ما و علیه انسجام در جامعه ما کار کرده بودند”. ویبسایت “تاگسشاو” در یک مطلب تحقیقی به این موضوع پرداخته است.
دیپلماتهای اخراج شده را نمیتوان جایگزین کرد
به ویژه، افرادی که اعضای سرویس اطلاعات نظامی روسیه GRU و سرویس خارجی SWR در نظر گرفته میشوند توسط وزارت خارجه فدرال اخراج شدند. خانواده های آنها نیز مجبور به ترک آلمان شدند. در برخی موارد، از آنجایی که فرزندان جاسوسان در آستانه فارغ التحصیلی از مدرسه بودند، به عدم پایان فوری حق اقامت توجه شده بود. ممکن است فعلاً افراد اخراج شده جایگزین نشوند و این بدان معناست که تعداد کل دیپلماتهای روسیه در کشور به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.
اخراج صدها مامور سرویس مخفی که برخی از آنها بسیار با تجربه بودند، به عنوان یک ضربه جدی تلقی میشود. مقامات امنیتی اروپا فرض میکنند که روسیه اکنون فعالیتهای جاسوسی خود را به منظور ادامه به دست آوردن اطلاعات از سیاست، تجارت، ارتش و تحقیقات تنظیم می کند. به گفته کارشناسان امنیتی، میتوان حدس زد که حملات سایبری افزایش یابد. مهمتر از همه، آنها انتظار حملات هکری با هدف اطلاعات در مورد سیاستهای انرژی، تحریمها و پروژههای تسلیحاتی را دارند. مقامات لهستانی اخیرا هشدار داده اند که چهره های مخالف روسیه و فعالان اوکراینی نیز ممکن است به طور فزایندهای مورد هدف قرار گیرند.
به گفته محافل امنیتی، میتوان فرض کرد که مسکو در آینده به طور فزاینده ای از جاسوسان مسافرتی استفاده خواهد کرد، یعنی افرادی که به هویت جعلی مجهز هستند و فقط برای یک سفارش خاص به کشور مورد نظر سفر میکنند. گفته میشود در مورد حمله سمی به جاسوس سابق روسیه، سرگئی اسکریپال و دخترش در بریتانیای کبیر در بهار ۲۰۱۸، چنین تیمی از ماموران سرویس مخفی مسافرتی مستقر شده بودند. محدودیت پرواز بین روسیه و اتحادیه اروپا، نیاز به روادید برای روسها و افزایش هوشیاری مقامات امنیتی غربی، چنین عملیاتی را دشوارتر میکند. با این حال، مقامات امنیتی هشدار میدهند، سرویس های روسیه شبکههای لجستیکی دارند که میتوانند برای سفرهای توطئه آمیز استفاده کنند.
غیرقانونیها
مقامات امنیتی همچنین مشکوک هستند که مسکو میتواند در سالهای آینده یک شکل بسیار پیچیده، پرهزینه و مخاطره آمیز از جاسوسی را احیا کند: به اصطلاح “برنامه غیرقانونی”. این برنامه، در ابتدا توسط KGB در طول جنگ سرد راه اندازی شد، اما اکنون توسط اداره S سرویس اطلاعاتی خارجی روسیه SWR، برای عملیاتهای جاسوسی خطرناک انجام میشود. «غیرقانونی ها» جاسوسانی هستند که با بیوگرافی و هویتهای ساختگی به کشور هدف، قاچاق میشوند و سالها یا حتی دههها در آنجا فعال میمانند. آنها هیچ وضعیت دیپلماتیکی ندارند و بنابراین در صورت کشف آنها از پیگرد قانونی محافظت نمیشوند. استتار آنها معمولاً این است که وانمود می کنند که زندگی طبقه متوسطی دارند، مانند یک زوج متاهل معمولی یا خانواده همسایه.
در آلمان نیز «غیرقانونیها» کشف شده اند
“غیرقانونیها” تا به امروز به ندرت کشف شده اند: در تابستان ۲۰۱۰، پلیس فدرال یک حلقه جاسوسی روسیه را افشا کرد و یازده جاسوس را دستگیر کرد. اندکی پس از آن، زوجی که از اواخر دهه ۱۹۸۰ برای مسکو جاسوسی میکردند، در آلمان افشا شدند. آندریاس و هیدرون استاپ با توجه به هویت جعلی به چندین سال زندان محکوم و در نهایت به روسیه منتقل شدند. اداره حفاظت از قانون اساسی متقاعد شده است که “غیرقانونیهای” دیگری در آلمان وجود دارند. دستورات رمزگذاری شده هنوز از مسکو از طریق رادیو موج کوتاه ارسال میشود – و توسط مقامات آلمانی ضبط می شود. تقریباً همیشه مشخص نیست که گیرندگان رادیو عامل چه کسانی هستند و محتوای پیامهای رادیویی چیست.
Photo: Pixabay