ثریا در افغانستان بزرگ شده و اکنون در برلین زندگی می‌کند. او از نخستین تجربه شنای خود می‌گوید، تجربه‌ای که حس آزادی و رهایی را برای او به همراه دارد. می‌گوید: «وقتی توانستم چند متر شنا کنم، حس کردم سبک شده‌ام. انگار همه محدودیت‌های گذشته از دوشم برداشته شد.» در نوشته پیش‌ٍرو با او گفت‌وگو می‌کنم.
صبحی گرم در ساحل دریاچه «وان‌زی» برلین، ثریا ۲۲ ساله کفش‌هایش را درآورد، به سمت آب دوید و با هیجان خود را درون آن انداخت. شاید برای خیلی‌ها این صحنه عادی باشد، اما برای او معنای دیگری داشت: نخستین بار در زندگی‌اش بود که شنا می‌کرد. او با لبخند و چشمانی پر از هیجان تعریف می‌کند: «وقتی خودم را به آب انداختم، سرم زیر رفت و نفسم بند آمد. حس ناکافی بودن داشتم؛ مثل وقتی که چیزی را خیلی می‌خواهی اما نمی‌توانی. همان روز تصمیم گرفتم که هرطور شده، شنا یاد بگیرم.»
ثریا در کابل بزرگ شده است. مکتب را با کامیابی تمام کرد و در رشته علوم کامپیوتر دانشگاه کابل پذیرفته شد. اما درست در همان روزهای اول، طالبان وارد شهر شدند و او از دانشگاه محروم شد. زندگی روزمره‌اش پر از محدودیت بود. مدرسه و دانشگاه برای زنان بسته شد، ورزش برای دختران جرم شمرده می‌شد و حتی حضور در استخر غیرقابل تصور بود. اما حالا، سه سال پس از زندگی در آلمان، او برای اولین بار تجربه‌ای را لمس می‌کند که همیشه در رویاهایش داشته است.
ثریا امروز در یکی از دانشگاه‌های برلین دوره کالج را می‌گذراند و می‌خواهد تحصیلاتش را در رشته انفورماتیک ادامه دهد. همان رشته که در دانشگاه کابل ناتکمیل ماند. در کنار درس، کلاس رقص می‌رود، در باشگاه ورزش می‌کند و حالا هم برای نخستین بار در یک کورس شنا ویژه زنان مهاجر ثبت‌نام کرده است. می‌گوید: «شنا برایم فقط یک ورزش نیست. وقتی در آب هستم، همه‌چیز را فراموش می‌کنم. نفس می‌کشم و حس می‌کنم آزادم. چیزی که در افغانستان هرگز تجربه نکردم.»
او اولین روزهای حضورش در استخر را هم به یاد دارد: «وقتی با لباس شنا وارد شدم، حس ناآرامی داشتم، اما خیلی زود دیدم زنان زیادی مثل من هستند. این‌جا فضا امن است.»
در برلین برنامه‌های گوناگونی برای آموزش شنا وجود دارد. رسانه Berlin.de می‌گوید، تنها در سال ۲۰۲۴ بیش از ۶٫۵۰۰ کودک در دوره‌های فشرده شنا شرکت کرده‌اند و ۷۱۱ کورس رایگان برگزار شده است. در همین چارچوب، هزاران کودک مهاجر هم برای نخستین بار شنا یاد گرفته‌اند. با این حال، آمار نشان می‌دهد که هنوز حدود ۲۴درصد از شاگردان صنف سوم در برلین شنا بلد نیستند. این نشان می‌دهد که یادگیری شنا در کنار تفریح، بخشی از برنامه همگرایی (ادغام) اجتماعی نیز هست.
برای زنان آمار دقیقی در دست نیست اما بسیاری از زنان مهاجر، مانند ثریا، هرگز در شرایط افغانستان فرصت نداشته‌اند شنا کنند، اما در برلین کورس‌های رایگانی مانند پروژه SchwimmLernProjekt وجود دارد که به‌طور اختصاصی برای گروه‌های مهاجر یا BIPoC برگزار می‌شود.
کورس‌های شنا میان زنان مهاجر بسیار محبوب است. در برخی مناطق نام خود را در لیست انتظار ثبت می‌کنند تا بعد از ماه‌ها بتوانند در کورس شنا اشتراک نمایند.
ثریا حالا آخر هفته‌هایش را کنار دوستانش در کنار دریاچه یا استخر می‌گذراند. می‌گوید: «وقتی توانستم چند متر شنا کنم، حس کردم سبک شده‌ام. انگار همه محدودیت‌های گذشته از دوشم برداشته شد.»
او برای آینده آرزوهای بزرگی دارد، از ادامه تحصیل گرفته تا حرفه‌ای شدن در شنا. پیامش برای زنان افغانستان پر از امید است: «هیچ‌وقت امیدتان را از دست ندهید. حتی کارهای کوچک روزانه می‌تواند زندگی‌تان را تغییر بدهد. خودتان را در اولویت قرار دهید و به نام خانواده یا جامعه، خود را قربانی نکنید. روزی می‌رسد که آزادانه یاد بگیرید، بخندید و در آب شنا کنید.»
وقتی ثریا در آب شنا می‌کند و با دوستانش می‌خندد، روشن می‌شود که این فقط یک مهارت تازه نیست. شنا برای او نماد آزادی است؛ یادآور این‌که در برلین می‌تواند بیاموزد، رشد کند و آینده‌ای متفاوت بسازد.
گفت‌وگویی از زهرا نظری
Photo: Sharif Ahmadi
