با آغاز سال تحصیلی، در برخی ایالت‌های آلمان ممنوعیت استفاده از تلفن همراه در مدارس اجرایی می‌شود. خطرات شبکه‌های اجتماعی برای کودکان و نوجوانان گسترده مورد بحث است.
استفاده کودکان و نوجوانان از شبکه‌های اجتماعی
طبق بررسی‌های آکادمی ملی علوم آلمان، کودکان و نوجوانان هر روز زودتر و بیشتر از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد ۱۰ درصد ۶ تا ۷ ساله‌ها، ۱۷ درصد ۸ تا ۹ ساله‌ها، ۴۶ درصد ۱۰ تا ۱۱ ساله‌ها و ۷۱ درصد ۱۲ تا ۱۳ ساله‌ها حداقل هفته‌ای یک‌بار از TikTok استفاده می‌کنند. این تحقیقات بر دو جنبه از جمله تعداد و مدت استفاده و همچنین فعال یا غیرفعال بودن کاربران تمرکز داشته است.
سلامت نوجوانان
نتایج تحقیقات در مورد استفاده از شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که استفاده زیاد از این فضا می‌تواند با مشکلات روحی و روانی مرتبط باشد. بر اساس یک مطالعه، بیش از ۸۰ درصد نوجوانان ۱۲ تا ۱۹ ساله روزانه به طور میانگین ۳.۵ ساعت در شبکه‌های اجتماعی هستند. همچنین، یک تحقیق دیگر نشان می‌دهد که میزان استفاده کودکان و نوجوانان ۱۰ تا ۱۷ ساله بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ به طور چشمگیری افزایش یافته است. از این میان، حدود یک‌چهارم از آن‌ها استفاده‌ای “مشکل‌دار” دارند و ۴.۷ درصد نیز وابسته به شبکه‌های اجتماعی شناخته شده‌اند. با وجود اینکه رسانه‌های دیجیتال می‌توانند فرصت‌هایی برای ارتباط و یادگیری فراهم کنند، اما خطراتی جدی مانند اعتیاد نیز دارند که باید به آن‌ها توجه کرد.
قوانین موجود در سطح اتحادیه اروپا
در سطح اتحادیه اروپا و آلمان قوانین متعددی برای حمایت از کودکان و نوجوانان وجود دارد، از جمله قانون خدمات دیجیتال (DSA)، دستورالعمل خدمات رسانه‌ای صوتی-تصویری و مقررات حفاظت از داده‌ها (GDPR). این قوانین شامل محدودیت‌هایی برای کودکان زیر ۱۶ سال است و مسئولیت حفاظت عمدتاً بر عهده ارائه‌دهندگان خدمات است. وزیر دادگستری آلمان، استفانی هوبیگ، بر اهمیت تعیین محدودیت سنی برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی تأکید دارد و آن را برای رشد سالم کودکان و حمایت از حریم خصوصی ضروری می‌داند. احزاب حاکم نیز در توافقنامه ائتلافی خود کمیسیون کارشناسی برای بررسی تأثیر رسانه‌های دیجیتال بر کودکان و نوجوانان تشکیل داده‌اند.
قوانین در ایالت‌ها یعنی چه؟
مدیریت مدارس در آلمان به ایالت‌ها سپرده شده است. برخی ایالت‌ها مانند بایرن، سارلند و تورینگن استفاده از تلفن همراه در مدارس ابتدایی و خاص را ممنوع کرده‌اند. ایالت‌های دیگر قوانین سخت‌گیرانه‌تری وضع کرده‌اند تا استفاده خصوصی از تلفن همراه در مدارس کاهش یابد و تمرکز و مهارت‌های اجتماعی کودکان تقویت شود. بورخارد نومان، رئیس اتحادیه معلمان، می‌گوید: «ممنوعیت کلی تلفن همراه در مدارس ناکارآمد و از نظر تربیتی غیرمؤثر است.» به جای آن، باید قوانین واضح، عملی و توافق‌شده با مشارکت دانش‌آموزان، معلمان و والدین اجرا شود. در همین حال، کای هانکه، مدیر سازمان کودکان آلمان، هشدار می‌دهد که ممنوعیت‌های کلی حقوق دیجیتال کودکان را نادیده می‌گیرد و مانع یادگیری مهارت‌های رسانه‌ای آن‌ها می‌شود.
وضعیت در دیگر کشورهای اروپایی
در چندین کشور اروپایی ممنوعیت تلفن همراه در مدارس ابتدایی وجود دارد. فرانسه قانونی دارد که کودکان زیر ۱۵ سال برای ایجاد حساب کاربری نیاز به اجازه والدین دارند. براساس گزارش‌ها، اتحادیه اروپا در حال بحث درباره سن مناسب استفاده از شبکه‌های اجتماعی است و طرحی برای سنجش سراسری سن کاربران در دست دارد.
