سمیر عظیمی، نقاش و هنرمند اهل افغانستان است که پس از بازگشت طالبان به قدرت، مجبور به ترک وطن و مهاجرت به ایران شد. این هنرمند جوان با خلق آثار هنری اعتراضی به تاثیرات جنگ، خشونت و تغییرات زندگی در کشور خود پرداخته و با برگزاری نمایشگاهها در خارج از مرزها، تلاش ميکند جهانیان را از وضعیت دشوار زندگی اجتماعی در افغانستان آگاه سازد.
برای رسیدن به این هدف، سمیر در غربت نیز دست از مبارزه برنداشته و به کمک هنرمندان و سازمانهای اجتماعی فعال در آلمان، حدود یک سال قبل در نمایشگاه هنری که با عنوان “یک سال طالبان، یک سال دیوار سرد” در شهر هامبورگ برگزار شده بود اشتراک کرد و در آن، فریاد زنان افغان را به نمایش گذاشت.
این جوان ۳۲ ساله افغان، پس از اخراج اجباری از ایران و در حالی که زیر تهدیدهای شدید امنیتی در افغانستان زندگی می کند، یکبار دیگر با اشتراک در نمایشگاه هنری با عنوان «اعتراض و مقاومت هنری» در شهر دوسلدورف آلمان صدای خاموش شده مردمان بهویژه زنان افغانستان شد.
سمیر هنر را وسیلهای برای اعتراض به ناعدالتیها و مشکلات اجتماعی مردم به ویژه زنان افغانستان میداند و پیام امیدبخش او به دیگر هنرمندان این است که «به کمک خلق تصاویر و دیگر اشکال هنر، در مبارزه برای تحقق اهدافی چون آزادی، عدالت، و برابری با فداکاری و قاطعیت بجنگند.»
سقوط کابل و آغاز روزهای دشوار
سمیر تصرف دوباره کابل توسط طالبان را اینگونه توصیف میکند: «شرایط بسیار دشواری بود و با شکنجهها، اعمال قواعد سفت و سخت طالبان بر زنان و دیگر قشرهای جامعه، و تغییرات اجتماعی ناشی از به قدرت رسیدن دوباره طالبان، زندگی بسیار ترسناک شده بود.»
بعد از تصرف کابل، طالبان آموزش را برای دختران ممنوع اعلام کردند. اما سمیر هنوز هم تا مدتی در کابل پنهانی به تدریس هنر ادامه داد. سمیر که یک افسر نظامی هم بود از دو جهت مورد توجه طالبان قرار گرفته بود و افراد این گروه به دنبال تخریب کارگاه آموزشی و دستگیری او برآمده بودند. سرانجام به دلیل خطر دستگیری و تهدیدها، سمیر و خانوادهاش مجبور به مهاجرت به ایران شدند.
اما متاسفانه ایران نیز پناهگاه امنی برای سمیر نبود. او به پس از مدتی همراه با خانوادهاش از ایران اخراج و مجبور به بازگشت به افغانستان شد.
خلق تصاویر در برزخ هنرمندان
سمیر عظیمی، پس از مهاجرت به ایران، در کنار انجام کارهای شاقه برای گذراندن زندگی خود و خانوادهاش، همچنان به خلق تصویرها و نقاشیهای خود ادامه داد. اما به گفته او ادامه دادن به کارهای هنری در کشوری که هنرمندانش به شدت سرکوب میشوند، قطعاً تاثیر منفی بر روان او گذاشته بود.
اما او همچنان به اهمیت هنر به عنوان ابزاری برای انتقال پیامها و انتقادهای اجتماعی اشاره میکند و اعتقاد دارد که هنرمندان میتوانند با ترسیم تصاویر و خلق آثار هنری در هر شرایطی، جهانیان را از وضعیت دشوار زندگی اجتماعی در کشورهای خود آگاه سازند.
پیام سمیر نشان دهنده آن است که هنر ابزاری قدرتمند برای بیان انتقادات اجتماعی و ترویج ارزشهای انسانی، عدالت و برابری است و از این طریق هنرمندان میتوانند در تغییرات اجتماعی نقش مهمی داشته باشند.
علاقهمندی سمیر به هنر و نقاشی
سمیر عظیمی از دوران کودکی و از هنگامی که توانایی نقاشی کشیدن روی در و دیوارهای خانه را پیدا کرد، جذب هنر نقاشی شد. در سن ۱۲ سالگی به آموزشگاه نقاشی رفت و آموزشهای حرفهای هنری خود را شروع کرد. این علاقه به هنر به او انگیزه داد تا در کنار نمایش زیباییهای طبیعت به رنگهای سبز، آبی و زرد، با استفاده از هنر، مسائل اجتماعی و سیاسی افغانستان را نیز به تصویر بکشد و به جهان نشان دهد که چگونه میتوان با هنر به بیان درد، رنج، خشونت و ناعدالتیهای اجتماعی و جنگ در کشوری مثل افغانستان پرداخت.
آثار هنری سمیر اکنون بیشتر نشان دهنده مشکلات اجتماعی و سیاسی در افغانستان است. او از هنر به عنوان یک اسلحه قوی برای نمایش و نقد این مسائل استفاده میکند و با به تصویر کشیدن چالشها و روزمرگیهای زندگی در افغانستان تلاش میکند تا آگاهی جهانی را در مورد وضعیت اجتماعی کشور خود افزایش دهد.
Fotos: Privat
