پناهجویان در جوامع مقصد، همیشه جزء آسیبپذیرترین اقشار جامعه محسوب میشوند. دلایل این امر هم واضح و هم پیچیده است. واضح است چون آنها از وضعیتی که در آن احساس خطر، ناامنی یا ناراحتی میکردند، فرار کردهاند و خود را به کشوری رساندهاند که در آن به حقوقشان احترام گذاشته شود و در امنیت زندگی کنند. این دلایل اما در ذات، میتوانند بسیار پیچیده باشند. فردی که به دلیل جنگ، خطر یا ناامنی از کشور خودش فرار کرده دچار احساسات متناقضی است که منجر به ترس یا عدم ثبات در او میشود. به بیان دیگر، بسیاری از آنها به دلیل فرار و سفری خطرناک برای رسیدن به کشوری امن، دچار تروما (آسیب روانی) شدهاند و نیاز به رواندرمانی دارند.
علاوه بر مسائل روانی، پناهجویان نیاز دارند که به مسائل بیرونی نظیر اقامت، محل زندگی، جایگاه اجتماعی خودشان و ادغام با محیط جدید نیز نظم بخشند. رسیدگی به همهی این ابعاد و دستیافتن به آرامشی درونی و بیرونی، نیازمند زمانی نسبتا طولانی و دریافت حمایت از مراکز درمانی و اجتماعی کشورهای مقصد است. وضعیت پناهجویان در آلمان نیز از این قاعده مستثنی نیست.
واکنش مراکز مشاوره و رواندرمانی به درخواست پناهندگان در آلمان چگونه بوده است؟
در سالهای اخیر بسیاری از پناهجویانی که آسیبروانی دیدهاند به مراکز مشاوره مراجعه کردهاند ولی درخواست آنها رد شده است. “انجمنِ جهانیِ مراکزِ روانی-اجتماعی برای پناهندگان و قربانیان شکنجه” (BAfF) هشدار میدهد که به بسیاری از پناهجویان آسیبدیده در آلمان، خدمات رواندرمانی ارائه نشده است. براساس منابع منتشرنشدهای که در اختیار روزنامهی “برلینر مورگنپست” قرار گرفته، مراکز مشاوره از سال ۲۰۱۳ مجبور شدهاند به درخواست هزاران نفر ترتیباثر ندهند.
در سال ۲۰۱۷ دستکم به پروندهی ۷٫۰۱۲ پناهنده در مراکز رواندرمانی رسیدگی نشده است. تعداد این پروندهها در سال ۲۰۱۶ حدود ۱۰٫۳۶۰ نفر گزارش شده، گرچه پروندههای ثبت و گزارشنشدهی دیگری هم وجود دارند: «تعداد پروندهای گزارشنشده زیادند چون همهی درخواستها مستند نشدهاند تا لیست انتظاری از پناهجویان نیازمند به درمان تهیه شود.»
پناهجویانی که در خانههای جمعی زندگی میکنند بیشتر در معرض ابتلا یا تشدید بیماریهای روانی قرار دارند
در سال ۲۰۱۷ درمجموع ۲۱،۴۱۸ نفر در ۳۷ مرکز درمانی آلمان تحت درمان و مراقبت قرار گرفتند. در گزارش روزنامهی برلینر مورگنپست آمده است که «همهی مراکز رواندرمانی درکنارهم به بیش از دوبرابر مردم در مقایسه با پنج سال پیش، خدمات درمانی ارائه کردند.» افزایش میزان درمان بهدلیل ورود پناهجویان بیشتر به آلمان طی سالهای اخیر است.
گزارش BAfF همچنین توضیح میدهد که چرا بسیاری از پناهندگان دچار آسیبهای روانی شدهاند: «عدم وجود مسکن امن و شرایط سختِ گرفتن اقامت در آلمان ازجمله موارد مهمی هستند که پناهجویان را در معرض ابتلا به اختلالات روانی قرار میدهند.» همچنین زندگی در خانههای شخصی، درمقایسه با خانههای جمعی، کمک بیشتری به سلامت روانی افراد میکند.
متن: املبرلین
Photo : Pixabay
