نفس های تازه برای نویسنده گان در تبعید

برنامه بورسیه تحصیلی «نویسندگان در تبعید» که توسط مرکز PEN آلمان سازماندهی شده و بودجه آن از سوی وزارت فرهنگ کشور آلمان تأمین می شود، از سال ۱۹۹۹ تا کنون به پشتیبانی مالی نویسندگان و هنرمندان پناه‌جو، ارائه جهت‌گیری ها برای زندگی روزمره، و ایجاد فرصت‌های بحث و گفت‌وگو برای نویسندگان و فرهنگیان کشورهای مختلف می پردازد. این برنامه به دنبال ایجاد پناه‌گاهی امن برای نویسندگان و روزنامه نگارانی است که در کشورهای خود مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند، تا به دور از تصاویر دردناک گذشته، زندگی جدیدی را آغاز کنند.

برای ارائه حمایت بیشتر از نویسندگان و هنرمندان و به مناسبت بیستمین سالگرد این برنامه، همایشی با حضور شماری از نویسندگان، هنرمندان و روزنامه نگاران کشورهای مختلف مقیم آلمان به روز سه شنبه در مقر دفتر صدراعظم آلمان (Bundeskanzleramt) با حمایت مالی وزارت فرهنگ و رسانه های این کشور برگزار گردید.

آزادی هنر به مثابه مسئولیت

مونیکا گروترز Monika Grütters وزیر فرهنگ و رسانه‌های آلمان

در آغاز این برنامه مونیکا گروترز Monika Grütters وزیر فرهنگ و رسانه‌های آلمان گفت: “آلمان با توجه به گذشته خود مسئولیت بزرگی برای پاسداری از آزادی هنر بر عهده دارد. به همین دلیل ما به هنرمندان و نویسندگان تحت تعقیب کمک می کنیم تا با ما آزادانه کار کنند و صدای آنها در آلمان، کشورهایشان و در سراسر جهان شنیده شود.”

مونیکا گروترز، در سخنرانی تاثیرگذار خود، از برلین به عنوان پناهگاه اصلی برای هنرمندان تبعیدی و مکانی که در آن الهام متقابل در زندگی هنرمندان در تبعید نمایان می شود، یاد کرد.

علاوه بر آن، خانم گروترز در این همایش نتیجه مطالعه در مورد «تبعید در جمهوری فدرال آلمان» که از سوی دانشگاه اوسنابروک انجام شده را به اشتراک کنندگان ارائه کرد. وزیر فرهنگ و رسانه‌های دولت فدرال، در آغاز سال ۲۰۱۹ دستور انجام این مطالعه را داده بود تا تصویر دقیق‌تری از وضعیت زندگی نویسندگان تحت تعقیب در این کشور بدست آورد، زیرا به باور او زندگی در تبعید همیشه یک فرصت و یک چالش در عین زمان به همراه دارد.

این مطالعه نشان می دهد که هنرمندان و نویسندگان از اعتماد به نفس و آزادی‌های هنری بیشتری در آلمان برخوردار اند و فرصت‌های خوبی در زمینه تأمین مالی برای آنها وجود دارد، اما در بسیاری از موارد فاقد چشم انداز آینده هستند و تنها دوره‌های موقت زندگی برای آنها در نظر گرفته شده است. گروترز افزود: «بسیاری از تبعیدیان همان گونه که انتظار داشتند از جایگاه بالای آزادی هنری در آلمان برخوردار هستند.» در این مطالعه همچنان به ۶۵ پروژه فرهنگی اشاره شده است که به طور ویژه برای فعالان فرهنگی در تبعید راه‌اندازی شده است.

آلمان کشور تبعید و امید

وزیر فرهنگ و رسانه‌ها با بیان این مطلب که آیا آلمان حامی واقعی آزادی‌های در تبعید است یا خیر، گفت: «رسیدن به پیروزی جهانی برای حقوق و آزادی‌های بنیادی و دموکراتیک بجا و مطلوب خواهد بود. اما حمله به آزادی های دموکراتیک امری عادی است. همواره تلاش‌های برای به هراس افگندن هنرمندان ساکن آلمان و جلوگیری از فعالیت‌های خبرنگاران مستقل صورت گرفته است. او ادامه داد: «مسئله تبعید نه فقط دایره كوچک سیاستمداران و فرهنگیان، بلکه همه ما را تحت تأثیر قرار می دهد، به ویژه كه در سالهای اخیربرلین به پایتخت تبعید برای روشنفكران عرب و به یک «دمشق فرهنگی جدید» تبدیل شده است. خانم گروترز خطاب به هنرمندان، خبرنگاران و نویسندگان: «امیدوارم که کشور دوم تان (آلمان)، برای شما به عنوان جایی برای از دست دادن ریشه‌های تان نه، بلکه منبع الهام و امید باشد»

جایگاه نویسنده‌گی در آلمان

ژیار جهان فرد یک‌تن از نویسندگان کرد ایران که قبلاً در زمینه زبان‌های ایرانی به ویژه زبان کردی و ادبیات فولکلور تحقیق می کرد و گاهی نیز به نوشتن داستان‌های کوتاه پرداخته است معتقد است که رسیدن به آلمان و تغییر فضا، در شیوه نوشتاری‌اش تغییراتی رونما کرده است.

او میگوید، باور داشتن آلمانی‌ها به رنگارنگی و کار کردن آنها با افرادی از فرهنگ‌ها و باورهای مختلف، درهای پیشرفت را به روی او – که به گفته خودش انسان مرکز‌گرا نیست و دوست دارد تمام رنگ‌ها حفظ شود – و افراد مانند او باز می کند و به آنها روحیه می دهد تا بدون استرس و فشارهای روانی با خیال راحت در کشور مشترک‌شان به فعالیت‌های خود ادامه دهند.

هنرمندان و نویسندگان که در این برنامه حضور داشتند هر کدام قصه‌های برای گفتن داشتند.

تومیسلاو کژاروسکی (Tomislav Kezharovski) نویسنده و خبرنگار آزاد از کشور مقدونیه که در این همایش حضور داشت گفت: «خوشحالم که پس از سپری کردن روزهای دشوار در میان جمعی از نویسندگان و فرهنگیان کشورهای مختلف در یک فضای امن نفس می کشم و این برنامه فرصتی خوبی برای تبادل افکار است.» آقای کژاروسکی بنیان‌گذار و مدیر مسئول دو هفته‌نامه‌ای معتبر در مقدونیه بوده که به جرم تحقیقات علیه فساد و رشوه‌خوری و جنایات سازمان یافته به ویژه در دستگاه‌های قضایی کشورش به زندان افتاد و سپس با پشتیبانی مرکز PEN به آلمان رسیده است. او در میان مردمان شمال مقدونیه به نماد گفتار و آزادی بیان شهرت دارد.