آیا این فقط یک حرف جنجالی بود یا معنای عمیق‌تری پشت آن نهفته است؟ در مصاحبه‌ای، صدر اعظم آلمان، فریدریش مرز گفت که اسرائیلی‌ها «کار کثیف» را برای متحدان غربی انجام می‌دهند. این اظهارنظر اکنون موجی از انتقادها را به دنبال داشته است.
اینکه صدراعظم و وزیر امور خارجه آلمان نسبت به اقدامات نظامی دولت اسرائیل ابراز درک و همدلی می‌کنند، موضوع تازه‌ای نیست. هر دو به طور مداوم بر حق اسرائیل در دفاع از خود تأکید کرده‌اند.
همان‌طور که سفر چند روزه وزیر خارجه، یوهان واده‌فول نیز نشان داد، شرکای عرب آلمان نیز تا حدی به این موضع‌گیری‌ها عادت کرده‌اند.
اما لحنی که مرز اکنون انتخاب کرده، سوالاتی را برانگیخته است — هم در میان شركای خاورمیانه‌ای و هم در عرصه سیاسی برلین.
مرز در گفت‌وگویی با شبکه ZDF گفت: «اسرائیلی‌ها کار کثیف را برای همه انجام می‌دهند» او ادامه داد:«فقط می‌توانم بگویم، نهایت احترام را دارم بابت اینکه ارتش اسرائیل شجاعت انجام این کار را داشته و رهبری اسرائیل نیز این شجاعت را از خود نشان داده است. وگر نه ممکن بود ماه‌ها یا سال‌های دیگر شاهد ترور این رژیم باشیم و شاید حتی با بمب اتمی در دست.»
حمله‌ای مورد مناقشه از منظر حقوق بین‌الملل
نکته قابل توجه اینجاست: مرز درواقع برای یک حمله پیشگیرانه‌ای که از منظر حقوق بین‌الملل بسیار مورد انتقاد است، ابراز احترام کرده است. زیرا دفاع پیشگیرانه فقط در صورتی مجاز است که حمله‌ای قریب‌الوقوع باشد — نه در حالتی که تنها احتمال حمله‌ای در آینده وجود دارد، آن‌طور که مرز به آن اشاره می‌کند. وزیر خارجه اردن، ایمن الصفدی — که برای گفت‌وگوهایی در برلین حضور دارد — هشدار می‌دهد که اروپایی‌ها باید بهتر از این‌ها بدانند.
او گفت که حقوق بین‌الملل و منشور سازمان ملل راه‌حل‌های نظامی را پیش‌بینی نکرده‌اند، بلکه بر راه‌حل‌های دیپلماتیک تأکید دارند.
اما صدر اعظم آلمان، فریدریش مرز، به نظر می‌رسد دیگر به مذاکرات با ایران امیدی ندارد. حداقل چنین به نظر می‌رسد، وقتی که او در مصاحبه‌ای با شبکه ARD می‌گوید که دهه‌ها تلاش دیپلماتیک با شکست روبرو شده‌اند.
حزب سوسیال‌دموکرات (SPD) از لحن صدراعظم مرز انتقاد کرد
این اظهارات به نظر می‌رسد چرخشی از مسیر سیاست خارجی پیشین آلمان در قبال ایران باشد.
تا کنون، آلمان بارها با تلاش‌های دیپلماتیک گسترده از توافق هسته‌ای با ایران حمایت کرده بود — حتی پس از آن‌که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد. اروپایی‌ها تلاش کردند آن‌چه به‌دست آمده بود را حفظ کنند.
اکنون نیز بار دیگر با همتای ایرانی خود تماس برقرار کرده‌اند — برای اعمال فشار و کشاندن ایران به میز مذاکره.
کاهش تنش، باید اولویت اصلی در شرایط حساس فعلی باشد — این خواسته‌ی سخنگوی سیاست خارجی فراکسیون SPD، آدیس احمتوویچ (Adis Ahmetovic) است. او گفت که لحن صدراعظم مرز، باعث ناراحتی قابل توجهی در میان اعضای SPD شده است.
«کنایه‌آمیز و نامناسب»
از سوی اپوزیسیون نیز انتقادهای شدیدی به لحن صدراعظم وارد شده است. سورن پلمن (Sören Pellmann)، رئیس فراکسیون حزب چپ‌ها (Die Linke)، این اظهارات را یک رسوایی خواند. او گفت:«صدراعظم مرتس، حقوق بین‌الملل را زیرپا می‌گذارد و به منطق ویرانگر «حق با قوی‌تر است» تن می‌دهد. این موضوع به اعتبار آلمان در سطح بین‌المللی آسیب می‌زند. دبورا دورینگ (Deborah Düring)، سخنگوی سیاست خارجی حزب سبزها (Die Grünen)، اظهارات صدراعظم را «کنایه‌آمیز و نامتناسب با شأن یک رهبر سیاسی» دانست — به‌ویژه در سایه قربانیان غیرنظامی.
او تأکید کرد: اکنون صدراعظم باید پاسخگو باشد — نه فقط در برلین، بلکه در اتحادیه اروپا و خاورمیانه.
او باید روشن کند که منظورش چه بوده است: آیا تنها یک جمله احساسی و شعارگونه گفته، یا اینکه جهتی اساسی در سیاست خارجی آلمان تغییر کرده است؟
منبع:تاگس شاو
