آیا کسی که در آلمان درخواست پناهندگی داده، می‌تواند به کشور خود سفر کند؟ چیزی شبیه به تعطیلات؟ سیاستمداران از چنین مواردی خبر دارند، اما آمار دقیقی در دست نیست. اکنون قوانین در حال سخت‌تر شدن هستند. تاگس‌شاو گزارشی را تهیه کرده که در آن مردی از افغانستان از دلایل سفر خود به افغانستان و چگونگی سفر در زیر رادار دولت آلمان گفته است.
تعطیلات؟ وقتی به این واژه فکر می‌کنیم، بیشتر تصاویری از پیاده‌روی یا ساحل در ذهن تداعی می‌شود، حداقل در اروپا. اما در افغانستان، این نوع استراحت‌ها شناخته شده نیست. بنابراین وقتی پناهجویان از افغانستان به کشور خود بازمی‌گردند، نمی‌توانند واقعاً از آن به عنوان تعطیلات یاد کنند. اما چرا آن‌ها این کار را می‌کنند؟ به هر حال، آن‌ها از افغانستان گریخته‌اند و در آلمان به دنبال حفاظت هستند. آیا وضعیت امنیتی در آنجا بهتر از چیزی است که انتظار می‌رفت؟ پاسخ دادن به این پرسش‌ها آسان نیست. بیشتر افراد تمایلی به صحبت ندارند، زیرا از عواقب آن می‌ترسند. با این حال، “امروز” نام مستعار با ما (روزنامه تاگس‌شاو) تماس گرفت و مایل به صحبت شد. اما او فقط از طریق تلفن می‌خواست حرف بزند و نه حضوری.
انگیزه‌های بازگشت به افغانستان
نام واقعی “امروز” چیز دیگری است. او در سال ۲۰۱۵ از افغانستان آمد و در آلمان درخواست پناهندگی داد. امروز تاکنون یک بار به کشور خود بازگشته است. او می‌گوید که برای دیدن پدرش برگشته است. امروز توضیح می‌دهد که پدرش پیر شده و سال‌هاست که او را ندیده است. “من نمی‌دانم که آیا او یک سال دیگر زنده خواهد ماند یا یک روز و یا پنج سال.” او تأکید می‌کند که در فرهنگش بسیار مهم است که به دیدار پدر خود برود.
این بازگشت‌ها از طریق راه‌های غیررسمی انجام می‌شود. مثلاً “امروز” از طریق ایران به افغانستان سفر کرد. ویزا روی یک برگه چسبانده شد و مهر در پاسپورت ثبت نشد. این بدین معناست که اداره مهاجرت آلمان (BAMF) اغلب از این سفرها مطلع نمی‌شود. اگر مقامات متوجه این سفرها شوند، آن‌ها باید بررسی کنند که آیا هنوز حق حفاظت وجود دارد یا خیر.
تغییرات قانونی و پیامدها
دولت آلمان به تازگی بسته‌ای قانونی تصویب کرده که می‌گوید هر کسی که بدون دلیل موجه به کشور خود سفر کند، وضعیت پناهندگی‌اش لغو خواهد شد. یک دلیل موجه می‌تواند انجام وظایف اخلاقی باشد، مثلاً برای مراسم تدفین، عروسی یا عیادت از بیمار. با این حال، این دلایل به‌طور دقیق تعریف نشده است. از یک سو، این امر مثبت است زیرا به رسمیت شناختن دلایل اخلاقی قوی برای بازگشت به کشور، حتی با وجود خطرات، امکان‌پذیر می‌شود. از سوی دیگر، این موضوع می‌تواند باعث تفسیرهای متفاوت توسط مقامات شود و در نهایت منجر به سردرگمی در اجرای قوانین گردد.
نظر به گزارش‌ها، در آینده، پناهجویانی که به کشور خود بازمی‌گردند، باید اثبات کنند که دلیل موجهی برای این سفر داشته‌اند.
Foto: Mohammad Husaini on Unsplash
