سه سال پس از تسلط طالبان بر افغانستان، دولت آلمان برای اولین بار اقدام به اخراج مجرمان افغان به این کشور کرده است. صبح امروز جمعه، ۳۰ آگوست، یک پرواز چارتر قطر ایرویز از فرودگاه لایپزیگ/هاله به مقصد کابل پرواز کرد. بر اساس گزارش‌های منتشر شده، ۲۸ مجرم افغان که از ایالت‌های مختلف آلمان به لایپزیگ منتقل شده بودند، در این پرواز حضور داشتند. به هر یک از این افراد قبل از پرواز ۱۰۰۰ یورو پول نقد داده شد و یک پزشک نیز همراه آنان بود.
به دنبال این تصمیم، اشتفن هبه‌اشتریت، سخنگوی دولت فدرال، با انتشار بیانیه مطبوعاتی این خبر را تایید کرد و گفت: «این افراد مجرمان محکوم شده‌ای بودند که حق ماندن در آلمان را نداشتند و برای آن‌ها احکام اخراج صادر شده بود.» او افزود که دولت فدرال در ماه‌های اخیر تلاش‌های زیادی برای از سرگیری این اخراج‌ها انجام داده و از شرکای کلیدی منطقه‌ای برای کمک در این زمینه قدردانی می‌کند. در این بیانیه همچنین آمده است که دولت فدرال آلمان همواره بر اجرای چنین اخراج‌هایی تاکید می‌کند. زیرا منافع امنیتی آلمان به‌طور واضح بر منافع حفاظت از مجرمان و افراد خطرناک اولویت دارد.
برنامه‌ریزی برای اولین اخراج از دو ماه پیش
به‌گزارش تاگس‌شاو، اولین اخراج به افغانستان توسط دفتر صدراعظم و مقام‌های وزارت داخله آلمان از حدود دو ماه پیش برنامه‌ریزی شده بود. افراد موظف به ترک آلمان، شبانه از زندان به لایپزیگ منتقل شده بودند. ایالت‌های بادن-وورتمبرگ، بایرن، برلین، هسن، مکلنبورگ-فورپومرن، نیدرزاکسن، نوردراین-وستفالن، راینلاند-فالتس، زاکسن، زاکسن-آنهالت و تورینگن در این اقدام مشارکت داشتند.
این نخستین اخراج از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان است. اخراج این افراد در حالی انجام شده که نگرانی‌های زیادی در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان وجود دارد. گروه‌های حقوق بشری هشدار داده‌اند که این کشور تحت کنترل طالبان، شاهد نقض گسترده حقوق زنان و اقلیت‌ها است و بازگشت این افراد می‌تواند جان آنان را به خطر بیندازد.
مخالفت‌ها و حمایت‌ها در داخل آلمان
این اخراج‌ها در داخل آلمان نیز واکنش‌های متفاوتی به همراه داشته است. برخی از احزاب و گروه‌ها، به ویژه حزب سبزها به رهبری آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه، به شدت با این اقدام مخالف هستند. بربوک با اشاره به محدودیت‌های شدید اعمال شده بر زنان توسط طالبان و عدم وجود هرگونه ارتباط رسمی با این گروه، معتقد است که نمی‌توان با یک “رژیم تروریستی” همکاری کرد.
با این حال، احزاب دیگر مانند حزب سوسیال دموکرات (SPD) و حزب دموکرات آزاد (FDP) به شدت از اخراج مجرمان حمایت می‌کنند. نیلز اشمیت، سیاستمدار امور خارجی حزب SPD، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری RND اعلام کرد که آلمان نمی‌تواند از این مسئله اجتناب کند. به نظر او، اخراج مجرمان به افغانستان یک ضرورت است.
واکنش «پروازول» به اخراج مجرمان افغان
سازمان حقوق بشری «پروازول» (PRO ASYL) به شدت از اخراج مجرمان افغان به افغانستان انتقاد کرده و از دولت آلمان خواسته است که هرگونه همکاری و گفت‌وگو با رژیم طالبان را متوقف کند. به گفته طارق علاوس، سخنگوی امور پناهندگان «پروازول»، هرگونه همکاری با طالبان، حتی به‌طور غیرمستقیم، به ترویج تروریسم و اسلام‌گرایی کمک می‌کند و نقض اصول حقوقی است. علاوس هشدار داد که این اقدام می‌تواند به بخشی از نرمال‌سازی غیرمسئولانه رژیم طالبان تبدیل شود. «پروازول» بر این باور است که اخراج به افغانستان، با توجه به وضعیت حقوق بشر در این کشور، که شامل مجازات‌های شدید و ممنوعیت‌های گسترده بر حقوق زنان و اقلیت‌ها است، غیرقانونی و نقض‌کننده حقوق بین‌الملل است. این سازمان تأکید می‌کند که طالبان در تلاش‌اند تا وضعیت خود را در جامعه بین‌المللی عادی کنند و آلمان نباید در این روند مشارکت داشته باشد.
پیام طالبان به برلین: “اخراج به سمت ما مشکلی ندارد!”
در همین حال، طالبان به دولت آلمان پیامی فرستاده است و آمادگی خود را برای پذیرش این افراد اعلام کرده است. به گزارش روزنامه بیلد، این پیام توسط پروفسور من‌فرد اوستر‌والد، استاد دانشگاه و شهرساز با تجربه آلمانی که در میانه‌های ماه آگوست به افغانستان سفر کرده بود، منتقل شده‌است. اوستر‌والد در دیدار با مقام‌های ارشد طالبان، از جمله سراج‌الدین حقانی، یکی از دو معاون ارشد رهبر طالبان و وزیر امور داخلهٔ کنونی افغانستان، و خلیل حقانی، وزیر امور مهاجرین، به این نتیجه رسید که طالبان مشکلی با بازگشت پناهندگان ندارند، اما انتظار دارند که آلمان با آن‌ها مذاکره کند.
اوستر‌والد، که در گذشته به نمایندگی از دولت‌های مختلف آلمان (از جمله اشمیت، کول، مرکل) در خارج از کشور فعالیت کرده است، در مصاحبه‌ای با روزنامه بیلد گفته است که طالبان به دنبال برقراری ارتباط با غرب هستند و شریک مطلوب آن‌ها به وضوح آلمان است. او افزوده که طالبان حتی آماده‌اند درباره ارائه آموزش برای زنان نیز صحبت کنند، هرچند که وضعیت برای زنان همچنان وخیم‌تر می‌شود و گزارش‌های نقض حقوق بشر و برنامه‌ریزی‌های تروریستی پایان‌ناپذیر هستند.
پیامدهای احتمالی برای آینده سیاست‌های مهاجرتی آلمان
تصمیم آلمان برای از سرگیری اخراج‌ها به افغانستان می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای سیاست‌های مهاجرتی این کشور داشته باشد. از یک سو، این تصمیم ممکن است باعث افزایش فشار بر دولت‌های دیگر اروپایی شود تا سیاست‌های مشابهی را اتخاذ کنند. از سوی دیگر، این اقدام می‌تواند انتقادات گسترده‌ای را از سوی گروه‌های حقوق بشری و مدافعان حقوق بشر به همراه داشته باشد که نگران وضعیت حقوق بشر در افغانستان تحت کنترل طالبان هستند.
همچنین، این تصمیم ممکن است به روابط آلمان با کشورهای دیگر و همچنین با طالبان تأثیر بگذارد. اگرچه طالبان اعلام کرده‌اند که آماده پذیرش اخراج‌ها هستند، اما نبود هرگونه ارتباط رسمی بین دولت آلمان و طالبان می‌تواند مشکلاتی را در این زمینه ایجاد کند.
به هر حال، تصمیم دولت آلمان برای اخراج مجرمان افغان به افغانستان یک اقدام پیچیده و مورد بحث است که تأثیرات زیادی هم در داخل آلمان و هم در سطح بین‌المللی خواهد داشت. این اقدام می‌تواند وضعیت حقوق بشر در افغانستان را تحت تأثیر قرار دهد و همچنین بر سیاست‌های مهاجرتی و روابط دیپلماتیک آلمان اثر بگذارد. در نهایت، باید دید که آیا آلمان و کشورهای دیگر با طالبان به عنوان حاکمان فعلی افغانستان همکاری می‌کنند یا از برقراری هرگونه ارتباط با این گروه خودداری خواهند کرد.
Foto: Jan Woitas/dpa-Zentralbild/dpa
