یافتن یک مکان برای آغاز آموزش حرفه‌ای در هامبورگ، مانند بسیاری از ایالت‌های دیگر، به ویژه برای پناهجویان دشوار است، زیرا آنها نه تنها ملزم به تسلط داشتن بر زبان آلمانی اند، بلکه باید بر بسیاری از موانع اداری نیز غالب آیند. فرید آغا رووف اهل افغانستان است و از حدود سه سال به این‌سو به تنهایی و به دور از خانواده‌اش در هامبورگ زندگی می‌کند. فرید در سن ۱۷ سالگی کشورش را ترک کرد و قبل از آغاز آموزش حرفه‌ای، از دوره متوسطه فارغ التحصیل شد.
فرید رووف، کارآموز رشته پرستاری در هامبورگ
او در حال حاضر به عنوان دستیار پرستار در یکی از خانه‌های سالمندان سرگرم آموزش است و تا رسیدن در این مرحله، دشواری‌های زیادی را متقبل شده است. فرید می‌گوید: « من شخصاً در یافتن جای خالی برای شامل شدن در یک دوره آموزش حرفه‌ای به چالش‌های بی شماری برخوردم، زیرا من از سویی تسلط کامل به زبان آلمانی نداشتم و از این رو نوشتن درخواستی و تهیه اسناد و دیگر موارد برایم دشوار بود، از سوی دیگر معلومات کافی در مورد این‌که در نهایت این اسناد را به کجا بفرستم نداشتم.» او همچنان می‌افزاید که پس از فرستادن درخواستی و اسناد مورد نیاز، شمار زیادی از شرکت‌ها به این درخواست به راحتی پاسخ نمی‌دادند.
زبان آلمانی، کلید فرصت‌های بی‌شمار است
کنات بورنزن (Knut Böhrnsen) سخنگوی اداره کاریابی
از سال ۲۰۱۵ به این‌سو، شمار پناه‌جویانی که علاقه‌مند ادامه آموزش در آلمان هستند، به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. بیشتر آنها از سوریه، افغانستان و ایران آمده اند. کنات بورنزن (Knut Böhrnsen) سخنگوی اداره کاریابی (Agentur für Arbeit) می‌گوید که، میزان متقاضیان آموزش بین سال های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ همچنان بالا است. او می‌افزاید: «برای آن تعداد از پناهجویان که آلمان را به عنوان کشور خود می‌دانند، امکان اشتراک در یکی از دورههای آموزش حرفه‌ای نیز وجود دارد، اما راه‌یافتن و به پایان رسانیدن دورههای آموزشی نه تنها برای پناهجویان بلکه برای تمام کسانی که تسلط کامل به زبان آلمانی ندارند، قطعاً دشوار خواهد بود زیرا در تمام مدرسه‌ها و شرکت‌ها تدریس به زبان آلمانی صورت می‌گیرد.»
آقای بورنزن در مورد فرصت‌های که در زمینه آموزش وجود دارد می‌گوید: «در هامبورگ سالانه حدود ۱۴ تا ۱۵هزار قرارداد آوسبیلدونگ منعقد می‌شود که تنها شامل متقاضیان هامبورگ نه بلکه افرادی از خارج از کشور نیز می‌باشد. ما اینجا سالانه جاهای خالی زیادی برای آوسبیلدونگ داریم. به عنوان مثال از ماه مارچ امسال ۸ هزار جای خالی در دورههای آموزش حرفه‌ای وجود داشت که تا سپتمبر به بیش از ۱۱ هزار افزایش یافته است.»
Foto: Flamur Nikolli
نقش برجسته پناهجویان در حرفه پرستاری
محمد علی، مدیر مرکز سالمندان «Pflege Welt»
چالش کمبود كارمندان حرفه‌یی در بخش پرستاری مدت‌هاست كه در آلمان مورد بحث است. به گفته محمدعلی مدیر مرکز سالمندان «Pflege Welt» که فرید در آن سرگرم کار است، ورود شمار زیادی از مهاجران و پناهندگان می‌تواند به حل این معضل کمک کند. آقای علی بیش از ۲۰ سال سابقه کاری در رشته پرستاری دارد، از کمک پرستارموقت، تا پرستار و اکنون مدیریت در بخش پرستاری. او می‌گوید: «من از سال ۱۹۹۲ به این سو در این بخش مشغول به کار استم و به این دلیل به جرئت می‌توانم بگویم که پناهجویان در این بخش نقش موثری داشته اند و رقم بلندی از پناهجویان در این بخش مشغول به کار هستند.»
برای ادغام پناهندگان در زمینه مراقبت از سالمندان چالش‌ها و فرصت‌هایی وجود دارد. به عنوان مثال، مرکز اطلاعات مدرسه، همه مدارک تحصیلی افغانستانی‌ها را به رسمیت نمی‌شناسد. در نتیجه، پناهندگان اهل افغانستان فقط می‌توانند به عنوان دستیار بهداشت و درمان یا پرستار فعالیت کنند و یا حرفه‌های دستی انجام دهند. فرید می‌گوید: «سیستم آموزشی در افغانستان و آلمان متفاوت است. فکر می‌کنم اینجا همه چیز کمی آسان‌تر است. در افغانستان امکان آوسبیلدونگ وجود ندارد و تنها می‌توانیم پس از مدرسه به دانشگاه برویم، اما اینجا همه می‌توانند مطابق خواست و نیاز خود در رشته دلخواه خود آموزش ببینند. همچنان اینجا بیشتر آموزش‌ها به صورت عملی و نظری وجود دارد در حالیکه در افغانستان بیشتر به صورت نظری است.
در سال ۲۰۱۸، فرید آموزش دوگانه خود را در آلمان آغاز کرد. دو روز در هفته او در مدرسه حرفه‌ای شرکت می‌کند و در بقیه روزهای هفته سرگرم کار در یک مرکز نگهداری سالمندان است، جایی که او می‌تواند به افراد زیادی کمک کند.
اشتراک در یک دوره آموزشی را از دست ندهید
فرید رووف، کارآموز رشته پرستاری در هامبورگ
پس از فارغ التحصیلی از مدرسه، بسیاری از جوانان تنها راه برای ارتقای ظرفیت و ورود به بازار کار را، تحصیل در دانشگاه می‌دانند. در حالی که این تنها گزینه نیست بلکه اشتراک در یک دوره آموزشی (Ausbildung) نیز می‌تواند ایده‌آل باشد. اما به هر صورت انتخاب درست، سرنوشت ساز و تعیین کننده است. به گفته‌‌ی فرید: «کسی که در آلمان حداقل در یک آوسبیلدونگ اشتراک می‌کنند بدون‌شک در زندگی‌اش تغییرات رونما می‌شود و می‌تواند آینده خوبی داشته باشد، پول بیشتر کمایی کند و یک وظیفه خوب و آبرومند داشته باشد. بدون آوسبیلدونگ زندگی برای همه در اینجا دشوار است.»
کنات بورنزن سخنگوی اداره کاریابی نیز به جوانان توصیه می‌کند که اشتراک در یک دوره از آموزش‌های حرفه‌ای را از دست ندهند. او در این مورد می‌گوید: «ما به جوانان توصیه می‌کنیم که لطفاً در یک دوره از آموزش حرفه‌ای اشتراک کنند و یا تلاش کنند تا به دانشگاه راه پیدا کنند تا از این طریق مخارج زندگی خود را به صورت مستقل و بدون کمک ادارات اجتماعی تامین کرده بتوانند.»
کنات بورنزن ادامه می‌دهد: آمارهای که در دسترس ما قرار دارد نشان می‌دهد که افرادی که در مسیر زندگی خود درآلمان، در هیچ یک از دورههای آموزش حرفه‌ای اشتراک نکرده یا به دانشگاه نرفته اند، بیشترین زمان زندگی خود را با اضطراب و خطر سپری می‌کنند و واقعاً با یک درآمد ناچیز مجبور به کار هستند و این به این معنی است که این افراد بازهم نیازمند دریافت کمک از سوی اداره کار و یا کمک‌های اجتماعی هستند، چیزی که برای ما به عنوان اداره کار، دلچسپ نیست. بلکه ما می‌خواهیم جوانان ما در یک دوره از آموزش‌های حرفه‌ای اشتراک کنند تا باشد که بدون نیاز به کمک‌های اجتماعی و به شکل مستقل به زندگی خود ادامه بدهند.»
دعوت به جلسه: فرصت‌ها در تبعید: چطور به بازار کار راه پیدا کنیم؟
در این جلسه درباره راه‌های ورود پناهجویان و پناهندگان به بازار کار و موانع سر راه آنها بحث خواهد شد. همراه با ترجمه همزمان فارسی و عربی.
این جلسه با حضور تحریریه امل، هامبورگ و فعالان بازار کار و آوسبیلدونگ، فرصت خوبی برای راه‌یابی به بازار کار است.
۱۳ نوامبر، ساعت ۷ شام، آدرس: Körber-Stiftung, Kehrwieder 12, 20457 Hamburg
برای ثبت نام این لینک را ببینید:
Fotos: Fardin Alizaee, Abdul Qayum Nawed/Mutaz Enjila
